سهشنبه، ۱۳ خرداد ۱۴۰۴
آکنه یا جوشهای صورت یکی از رایجترین مشکلات پوستی است که اغلب در دوران نوجوانی و جوانی رخ میدهدhealth.harvard.edu. این مشکل معمولاً بهدلیل التهاب غدد چربی و تکثیر باکتریهای مولد آکنه ایجاد میشود. بسیاری از افراد به دنبال روشهای خانگی و طبیعی برای بهبود آکنه هستند، زیرا این روشها معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به داروها دارند. در این مقاله ده روش خانگی برای درمان جوش صورت معرفی میشود. هر روش بر پایهی استفاده از ترکیبات خوراکی و در دسترس (مانند عسل، جوش شیرین، سرکه سیب، زردچوبه، ماست، آلوئهورا و ...) است و با اشاره به خواص علمی آنها و ذکر منابع معتبر تقدیم میگردد.
عسل طبیعی بهخاطر داشتن خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی شناخته شده استmedicalnewstoday.com. مطالعات نشان میدهند استفاده موضعی از عسل میتواند در کنترل میکروبهای مولد آکنه و تسکین التهاب موثر باشد. برای مثال، خاصیت ضدالتهابی عسل میتواند به کاهش قرمزی و تورم جوشها کمک کندmedicalnewstoday.com. در عمل، معمولاً از ماسک عسل خالص روی پوست جوشدار استفاده میشود تا ضمن حفظ رطوبت، به درمان التهابات پوستی کمک نماید.
جوش شیرین (بیکربنات سدیم) یک ترکیب قلیایی ملایم است که خواص ضدعفونیکننده و ضدالتهابی داردmedicalnewstoday.com. استفاده از جوش شیرین به صورت لایهبردار یا ماسک میتواند التهاب پوست را کاهش داده و به نابودی باکتریهای مولد جوش کمک کند. برخی متخصصان پیشنهاد میکنند یک قاشق جوش شیرین را با کمی آب بهصورت خمیر درآورده و چند دقیقه روی پوست ماساژ دهید. با این وجود، توجه به خشککننده بودن جوش شیرین ضروری است؛ بنابراین پس از مصرف آن از مرطوبکننده مناسب استفاده شود.
سرکه سیب حاوی اسیدهای آلی مانند اسید استیک و اسید لاکتیک است که خاصیت ضدباکتریایی دارندhealthline.com. این اسیدها در مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهاند که میتوانند رشد برخی باکتریها را مهار کنند، از جمله باکتریهای مرتبط با آکنهhealthline.com. بنابراین مصرف موضعی سرکه سیب رقیق شده (مثلاً مخلوط با آب) میتواند به تنظیم pH و کاهش میکروبهای سطح پوست کمک کند. با این حال، به دلیل اسیدی بودن قوی، حتماً باید قبل از تماس مستقیم با پوست رقیق شود تا از سوزش یا تحریک جلوگیری گردد.
زردچوبه منبع طبیعی کورکومین است که اثرات ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی قوی داردhealth.harvard.edu. کورکومین میتواند به کاهش التهاب پوست و مبارزه با باکتریهای مولد آکنه کمک کند. به همین دلیل، معمولاً از ماسک مخلوط زردچوبه با عسل یا شیر استفاده میشود؛ بدین صورت که پودر زردچوبه را با عسل یا ماست به خمیر تبدیل و روی پوست قرار میدهند. تحقیقات نشان میدهند این ترکیبات میتوانند در بهبود التهاب و کاهش ضایعات پوستی آکنه موثر باشندhealth.harvard.edu.
ماست حاوی اسید لاکتیک و پروبیوتیکهای مفید است که به عنوان لایهبردار و ضدعفونیکننده ملایم عمل میکنند. اسید لاکتیک موجود در ماست میتواند به بازسازی و لایهبرداری آرام پوست کمک کرده و رشد باکتریها را مهار نماید. در یک مطالعه بالینی، استفاده موضعی از محلول ۵٪ لاکتات (مشتقی از اسید لاکتیک) به مدت طولانی (یک سال) نشان داد که ضایعات التهابی آکنه تا ۹۰–۱۰۰ درصد در ۴۰٪ بیماران کاهش پیدا کردpubmed.ncbi.nlm.nih.gov. این نتایج، تأثیر مثبت اسید لاکتیک موجود در ماست را بر بهبود آکنه تأیید میکند.
ژل داخل برگ آلوئهورا خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی داردhealthline.com. پژوهشها نشان میدهند که استفاده موضعی از آلوئهورا میتواند قرمزی و التهاب ناشی از آکنه را کاهش دهد. برای مثال، مطالعات حاکی است که ترکیب آلوئهورا با درمانهای معمول ضدآکنه میتواند اثربخشی درمان را بهبود بخشد. بنابراین، مالیدن ژل خالص آلوئهورا روی نواحی جوشدار میتواند ضمن التیام پوست، به کنترل عفونتهای باکتریایی آکنه کمک کندhealthline.com.
لیمو ترش غنی از اسید سیتریک و ترکیبات فنلی است که خواص ضدباکتری و ضدالتهاب دارندmedicalnewstoday.com. مطالعات نشان دادهاند عصاره مرکبات مانند لیمو میتواند جلوی رشد برخی از باکتریهای پوستی را بگیردmedicalnewstoday.com. همچنین، پژوهشی حاکی است روغن لیمو میتواند روند ترمیم زخمهای پوستی را تسریع کندmedicalnewstoday.com. با این وجود، اسید بالای لیمو ممکن است پوست را تحریک کند؛ بنابراین بهتر است آب لیمو را با آب رقیق کرده و کمتر روی پوست قرار دهید تا از سوزش جلوگیری شود.
چای سبز حاوی پلیفنولهای قوی مانند EGCG است که اثرات ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد. محققان دریافتند که استفاده موضعی از عصاره چای سبز میتواند در مدت دو ماه ترشح چربی پوست را حدود ۲۵–۲۷ درصد کاهش دهدmdpi.com. از آنجا که چربی زیاد پوست عامل مهمی در ایجاد آکنه است، چنین تأثیری میتواند به کاهش بروز جوش کمک نماید. برای بهرهگیری از خواص چای سبز، معمولاً از کیسه چای دمکرده خنکشده بهعنوان کمپرس یا شستشوی ملایم پوست استفاده میکنند.
روغن نارگیل منبع غنی اسیدهای چرب اشباع است که مهمترین آنها اسید لوریک میباشد. مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهاند اسید لوریک خاصیت ضدباکتری قوی دارد و به طور ویژه میتواند باکتریهای مولد آکنه (Propionibacterium acnes) را مهار کندhealthline.com. نتایج یک پژوهش نشان داد اسید لوریک حتی در کاهش التهاب و باکتریهای آکنه از بنزوئیلپراکسید (داروی رایج آکنه) قویتر عمل میکندhealthline.com. با این حال، توجه داشته باشید که روغن نارگیل خود دارای قابلیت انسداد منافذ (کومدوژنیک) نیز هست. بنابراین بهتر است ابتدا در ناحیه کوچک پوست امتحان شود و در صورت عدم حساسیت، به عنوان مرطوبکننده یا در ترکیب با روشهای دیگر استفاده گردد.
گلاب (آب مقطر گل محمدی) دارای ترکیبات آنتیاکسیدان و ضدالتهاب است. این نوشیدنی گلدار به عنوان قابض ملایم و ضدعفونیکننده پوست شناخته شده استhealthline.com. پژوهشها نشان میدهند گلاب غنی از ویتامین C و فنولهاست که میتوانند در کاهش التهاب پوستی موثر باشندhealthline.com. همچنین خاصیت ضدعفونیکننده و آرامبخش گلاب به تسریع بهبود زخمهای کوچک و التیام لکههای ناشی از جوش کمک میکند. استفاده از گلاب به صورت تونر (پس از شستشوی پوست) یا اسپری میتواند ضمن ایجاد حس خنکی، به تنظیم چربی پوست و کاهش جوش کمک نمایدhealthline.comhealthline.com.
روشهای خانگی ارائه شده بر اساس خواص طبیعی ترکیبات سادهای هستند که در اغلب خانهها یافت میشوند و میتوانند به کاهش التهاب و کنترل باکتریهای مولد آکنه کمک کنند. با این حال، اثربخشی این روشها ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و معمولاً نیازمند استفاده مداوم است. در صورت ادامه یا تشدید جوشها، یا در موارد آکنه شدید، توصیه میشود برای تشخیص علت دقیق و دریافت درمان مناسب، به پزشک متخصص پوست مراجعه شود. استفاده از روشهای طبیعی میتواند مکمل درمانهای معمول باشد، اما نباید از توصیههای پزشکی غافل شد.
منابع: مطالعات و مقالات علمی معتبر در حوزه درماتولوژی و پوست (مانند Harvard Health، Medical News Today و مجلات تخصصی پزشکی) که در متن به آنها اشاره شده است.